کانن دویل: “کمتر مردمانی قدرت آن را دارند که وقتی صنعت بزرگشان نابود شد، ظرف مدت کوتاهی، صنعتی به همان شکوه را جانشینش کنند، و مزارع چای سیلان، درست مانند شیر واترلو، یادبودی از شجاعت هستند.” در سال ۱۸۸۰، صنعت موفق قهوه سیلان در اثر آفت عملا به مرز نابودی رسید. نزدیک ۲۵۰ هزار جریب از گیاهان قهوه را از ریشه درآوردند، و جایگاه افتخارآمیز قهوه به گیاه چای (Camellia Thea) واگذار شد. و بدین ترتیب، صنعت بزرگ چای سیلان متولد شد. افسانه چای سیلان با دانه‌های چای و گیاهان نورس چای آسام وارداتی از بوتانیکال گاردنز کلکته آغاز شد که ابتدا در سال ۱۸۳۹ به طور آزمایشی در بوتانیکال گاردنز پرادنیا کاشته شد. به علاوه، برخی پرورش‌دهندگان متهورتر قهوه نیمی از زمین‌هایشان را از قهوه پاک کرده و در آن چای کاشته بودند. اما از آنجا که مردم این منطقه بیشتر در فکر تجارت پرسود قهوه بودند، اهمیت زیادی به چای نمی‌دادند، و پس از مدتی، نقشه‌های آزمایشی نیز برای حدود سی سال به فراموشی سپرده شدند. اما به هر حال چای رشد می‌کرد. بعلاوه، متوجه شدند که چای در تپه های سیلان رشد خیلی خوبی دارد.
سرانجام، پس از آنکه صنعت قهوه در نتیجه آفت دچار رکود شدید شده بود، در سال ۱۸۶۷ چای برای اولین بار توسط یک اسکاتلندی به نام جیمز تیلور به صورت تجاری پرورش یافت. اولین بارگیری ثبت شده چای پنج سال بعد در سال ۱۸۷۲ اتفاق افتاد. این محموله، ۲۳ پوند وزن و ۵۸ روپیه ارزش داشت. چای سیلان برای اولین بار در سال ۱۸۷۷ توسط یک کشتی بخار به نام “دوک آرگیل” به انگلیس صادر شد.
پس از آنکه در اوایل دهه ۱۸۸۰ بیماری برگهای قهوه ضربه بزرگی به پرورش‌دهندگان قهوه زد، آنها به طرف تولید چای، که در آن زمان به سرعت در حال پیشرفت بود، هجوم بردند. چای‌سازان و پرورش‌دهندگان باتجربه از چین و هندوستان به سرعت حضور چای‌کاران سیلان را پذیرفتند. برای پاسخگویی به نیاز غیر قابل کنترلی که برای گیاهان چای وجود داشت، دانه‌ها غالبا از آسام، و گاهی از چین، که مهد چای بودند، وارد می‌شدند.
چای سیلان تقریبا از سطح دریا تا ارتفاع ۷۰۰۰ پایی رشد می‌کند. آب و هوای سیلان (سریلانکای فعلی) در نقاط مختلف بسیار متنوع است، و این تغییر آب و هوائی اثر قابل توجهی بر طعم و کیفیت چای دارد.